Ulusal ve Uluslararası Standardizasyon Kuruluşlar

Ulusal ve Uluslararası Standardizasyon Kuruluşlar

Standardizasyon, mevcut ve olası problemler dikkate alınarak, belirli bir konuda ortak ve tekrar eden kullanımlar için en uygun düzeyde bir düzen gerçekleştirilmesi amacıyla gerekli hükümlerin oluşturulması faaliyetidir.

Standardizasyonun Amacı

Çeşitliliğin kontrolü, kullanılabilirlik, uyumluluk, birbirinin yerine geçebilirlik, sağlık, güvenlik, çevrenin korunması, ürünün korunması, ticari engellerin aşılması, teknolojik işbirliğinin kolaylaşması gibi amaçları vardır.

            Sanayi kuruluşları, kobiler, iş dünyası, kamu kurumları, odalar ve borsalar, tüketiciler, sivil toplum örgütleri ve araştırma ve deney kuruluşları standardizasyon etrafında toplanır.

                       

Ulusal Standardizasyon Kuruluşları

Ulusların kendine özgü standardizasyon kuruluşları vardır bazıları ;

TSE, Türk Standardları Enstitüsü

BSI, British Standards Institution, İngiltere

ANSI, American National Standards Institute, ABD

JISC, Japanese Industrial Standards Committee, Japonya

DIN, Deutsches Institut für Normung, Almanya

AFNOR, Association Française de Normalisation, Fransa

TSE-Türk Standartları Enstütüsü

Türk Standardları Enstitüsü, her türlü madde ve mamüller ile usul ve hizmet standardlarını yapmak amacıyla 18.11.1960 tarih ve 132 sayılı kanunla kurulmuştur. Türk Standardları Enstitüsü tarafından kabul edilen standardlar, Türk standardı adını alır. Bu standardların uygulanması ihtiyaridir. TSE başkanı Hulusi ŞENTÜRK’tür. Görevleri ise şunlardır ;

Türk standardlarını hazırlamak ve yayınlamak,

Uluslararası ve bölgesel standardları Türk Standardı olarak uyumlaştırmak,

Mevcut standardları periyodik olarak gözden geçirmek,

            Uluslararası ve Bölgesel Standardizasyon Kuruluşlarının çalışmalarına katılmak,

Standardları kullanıcılara ulaştırmaktır.

TSE Hizmetleri

Belgelendirme hizmeti

CE işareti

Standart hizmetleri

Ayna komite çalışmaları

Kalibrasyon hizmetleri

Gözetim ve muayene

Deney hizmetleri

Otomotiv

Bilişim teknolojileri gibi alanlarda hizmet vermektedir.

BSI, British Standards Institution, İngiltere   

BSI British Standards dünyanın ilk ulusal standartlar kuruluşudur. Her boyuttaki ve sektördeki kuruluşlara, Avrupa ve uluslararası standart kurumlarına, ekonomik ve sosyal paydaşlara standartlar hazırlamaları konusunda yardım eder. BSI British Standards İngiliz, Avrupa ve uluslararası standartları kullanan üretim ve hizmet kuruluşları, iş dünyası, hükümetler ve tüketiciler ile birlikte çalışır.

BSI Group üyesi olarak BSI British Standards İngiliz Hükümeti ve Endüstri ve Ticaret Departmanı Department of Trade and Industry (DTI) ile yakın işbirliği içerisindedir.

BSI British Standards şu anda 27 bin geçerli standarda sahiptir bu da İngiltere'de yapılan her 59 işte bir standart kullanılıyor anlamına gelir.

Her yıl 6 bin standart gözden geçirilir ve yenilenir.

Sadece basılı kopya olarak her yıl 130 bin BSI standartı satılmaktadır.

Her yıl 1.800 kuruluşta 6 bin kişi 1.700 BSI standardından faydalanmaktadır.

BSI tarafından yazılan, dünyanın en popüler standardı (ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi. Gereklilikler) 154 ülkede 670 bin'den fazla kuruluş tarafından kullanılıyor.

ISO 14001 Çevre, OHSAS 18001 İş Sağlığı ve Güvenliği, ISO 27001 Bilgi Güvenliği ve ISO 20000 IT Hizmet Yönetimi standartları da BSI tarafından yazıldı.

Yine BSI tarafından yazılan, dünyanın diğer bir ünlü standartı (ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi) 127 ülkede 90 bin'den fazla kuruluş tarafından kullanılıyor.

ANSI, American National Standards Institute, ABD

ABD'de endüstiyel standartları hazırlayan ve yayınlayan bir özel şirkettir. ABD federal devletinin standart enstitüsü ise NIST'dir. ANSI, ISO ve IEC üyelerindendir. Eski adı "Amerikan Standartlar Enstitüsü" (American Standards Association)'ydü.

DIN, Deutsches Institut für Normung, Almanya

Federal Almanya Cumhuriyeti'nin resmi standart enstitüsü olup, merkezi başkent Berlin'dedir. DIN enstitüsünün hukuki yapısı, Alman yasalarına göre resmi tescilli bir dernek olup, özel sektör tarafından finanse edilmektedir ve Federal Almanya Devleti ile kurulmuş bir antlaşma uyarınca,Avrupa ve uluslararası standartlama faaliyetleri için yetkili standart kurumudur. Adı geçen kurum, üretim, ticaret, sanayi, bilim, tüketim ve kalite kontrol alanlarında faaliyet gösterenlerle devlet kurumları için bilgi ve fikir alışverişi platformu olup, "konuyla alakalı kimselerin" uzmanlıklarını bir araya getirerek standartlar oluşturdukları bir kurumdur.

Uluslararası Standat Kuruluşlar

CEN:(Commite European de Normalizatıon,Avrupa Standardizasyon Komitesi)

1961 yılında 6 at VE 7 EFTA ülkesinin standardizasyon kuruluşları tarafından kurulmuştur.
CEN yapısında CEN üyeleri Bağlı Üye statüsündeki AT ve EFTA üyesi olmayan ülkelerin standart teşkilatları, AT, ETFA, CENELEC, ETSI ve ortak üyeler(oy hakkı yok) CEN genel kurulunda temsil edilir .
Avrupa’ da standardizasyon çalışması, Avrupa Elektronik Standardizasyon Komitei (CENELEC) Avrupa Telekominikasyon Standartları Enstitüsü (ETSI) ve CEN tarafından yürütülmektedir. Diğer iki kuruluşun faaliyet alanına giren elektronik ve telekominikasyon sektörleri haricinde kalan alanlarda standardizasyon çalışmaları CEN tarafından yürütülmektedir. Ayrıca CEN, CENELEC ve ETSI arasında imzalanan anlaşma gereği bu üç kuruluş belli ortak konularda ortak çalışma yaparak standart hazırlayabilmektedir.

CENELEC: (European Committee for Electrotechnical,Avrupa Elektroteknik Standardizasyon Komitesi)

 1973 yılında Belçika hukuku altında kar amacı güdülmeden kurulmuştur. CENELEC büyük bir sektör olan elektronoloji alanına yönelik olarak Avrupa Standartları yayınlanarak Avrupa Ekonımik Alanında (EEA) elektrik ve elektronik mamül ve hizmetlerin pazara giriş kriterlerini belirlemektedir. İmal edilmiş mamüllerin %22’si elektronik olduğundan veya elektrik enerjisiyle çalıştığından ötürü bu sektör topluluk açısından büyük önem taşımaktadır.
CENELEC standardının %58’i bir kelimesi dahi değiştirilmeden doğrudan Uluslararası Elektronik Komitesi (IEC)’den alınmaktadır. Buradan anlaşılacağı üzere CENELEC Avrupa’da yerli imalatçı ve üreticiler kadar Avrupa dışındaki tedarikçilere de açık olan bir elektronik pazarın oluşumuna yardım etmektedir.

ISO: ( International Organization For Standardization)

Bugün yeryüzünde yürürlükte olan Uluslararsı standartların %70’i Uluslararsı Standardizasyon Kuruluşu ve Uluslararası Elektroteknik Komisyonu tarafından hazırlanmıştır . Diğer %30’luk kısmı ise başta Uluslararsı Telekomunikasyon Birliği (ITU-International Telekomunication Union) olmak üzere 24 uluslararsı kuruluş tarafından hazırlanmıştır. ITU diğer 24 kuruluş içinde en aktif olanıdır. ISO, IEC ve ITU bir çok alanda işbirliği yapmakta ve global standardizasyonunun zirve kuruluşlarını oluşturmaktadırlar.
ISO. 1947 yılında kurulmuş ve merkezi Cenevre’dedir. 134 ülkenin üyesi olduğu bu kuruluşun hazırlamış olduğu uluslararsı standart sayısı 12.000’i geçmiş durumdadır.

 IEC: (İnternational Electrotechnical Commission) 

1906 yılında kurulmuş ve merkezi Cenevre’dedir. 61 ülkenin üyesi olduğu bu kuruluşa, TSE 1956’dan beri üyedir. 5000’e yakın Uluslararası Standart hazırlamış olan bu kuruluş elektrik, elektronik ve ilgili teknolojiler alanlarında görev yapmaktadır. Bazen konunun önemi, hazırlayan kuruluşun itibarı ve uluslarası tanınmışlığı dolayısıyla bazı önemli milli veya bölgesel kuruluşların hazırlamış olduğu standartlar da uluslararsı standartlar olarak kabul görmektedir. Bu tür bazı standartları geliştiren teşkilatlar olarak şunları sayabiliriz: ASTM, IEEE, DIN, ASME, SAE NFPA gibi.

ETSI: (European Telecommunications Standard Institute- Avrupa Telekomünikasyon Standartlar Komitesi)

Avrupa düzeyinde standardizasyon alanında çalışmalarda bulunan üç kurumdan biridir (CEN ve CENELEC gibi). ETSI, telekomünikasyon, televizyon ve radyo yayıncılığı ile bilgi teknolojisi alanlarında standardizasyon çalışmalarında bulunmaktadır. Kar amacı gütmeyen ve bağımsız olan bu kuruluş 1988 yılında kurulmuştur. GSM  hatlarının standart hale getirilmesinde başarı sağlamıştır. Sloganı olan “World Class Standards” Türkçe’ye “Dünya Çapında Standartlar” olarak kazandırılabilir. Türkiye bu enstitünün tam üyelerinden bir tanesidir.

ISO/IEC ile CEN/CENELEC Arasındaki Temel Farklar

ISO/IEC

Dünya genelinde üyelik

CEN/CENELEC üyeleri, ISO/IEC’nin tüm teknik komitelerine katılabilirler.

Komite Taslağının (CD) hazırlandığı komite aşaması var.

Her ülkenin bir oyu var.

Uygulama yükümlülüğü yok.

Standard harici yayınlar içinde Harmonize Doküman yok.

Politik anlamda tarafsız.

CEN/CENELEC

Üyeler: AB ülkeleri, EFTA ve aday ülkelerdir.

Birlik dışındaki ISO/IEC üyeleri, Viyana/Dresden anlaşması yoluyla çalışmalara katılabilir.

CEN/CENELEC standard hazırlama sürecinde komite aşaması yoktur.

Ağırlıklı oylamaUlusal adaptasyon ve askıya alma zorunluluğu var.

Standard harici yayınlar içinde Herkesin kullanımına açık spesifikasyonlar yok.

Politik kurumların etkisi var: Yeni Yaklaşım.